Ansel Adams Ένας Σπουδαίος Καλλιτέχνης

Αναρτήθηκε από Eos Aurora  //  12 Φεβρουαρίου 2013  //  Black & White, Top Articles  //  0 Σχόλια

Δεν υπάρχει κανένας κανόνας για τις καλές φωτογραφίες,
υπάρχουν μόνο καλές φωτογραφίες.
Ansel Adams

Οι φωτογραφίες -για να δώσουμε έναν στοιχειώδη ορισμό του τι είναι καλές- είναι όταν σε κάνουν να βλέπεις  τον αέρα που κουνάει τα φύλλα, ακόμη κι όταν στο πλάνο δεν υπάρχουν ορατά φύλλα, να ακούς την υγρασία και το κρύο ακόμη κι αν η φωτογραφία δημιουργήθηκε μες το κατακαλόκαιρο. Να μυρίζεις το κίτρινο, να σε διεγείρει το μπλε, να σε παγώνει το κόκκινο, να σε ζεσταίνει το πράσινο, ενώ δεν υπάρχουν καν στην φωτογραφία. (Οι αισθήσεις του ανθρώπου δεν είναι μονάχα πέντε, αλλά 28 έχω ήδη αναφερθεί εκτενώς σε άλλο σημείο, δεν είναι του παρόντος)

Γενικά όταν κάνουν τις αισθήσεις να λειτουργούν και να ερεθίζονται έξω από τα πεδία ύπαρξης ή δράσης τους. Όταν δηλαδή οι αισθήσεις που προκαλεί η φωτογραφία κάνει τις αισθήσεις να υπερβαίνουν τις μηχανιστικές φυσικές λειτουργίες τους.  Όταν τα μάτια ακούν τον ήχο, η ακοή βλέπει τα χρώματα, η όσφρηση νοιώθει τον ρυθμό, αισθάνεται τις διαστάσεις και τον χρόνο, όταν η αφή οσφραίνεται, την μάζα και ενέργεια. Όταν η φωτογραφία κάνει τον θεατή να αναπνέει με τα κύτταρα του Είναι του κι όχι με τα πνευμόνια του, τότε ΝΑΙ μπορούμε να πούμε πως αυτή είναι μια πετυχημένη φωτογραφία.

Ναι μπορούμε να πούμε πως μια φωτογραφία είναι καλή φωτογραφία, όταν συμμετέχουν φρακταλικά οι αισθήσεις του δημιουργού της την στιγμή του κλικ και τα αισθήματα που γεννά στον θεατή της, μέσα στον χώρο και τον χρόνο. Τα χρώματα σε μια φωτογραφία τραβούν την προσοχή από την ουσία των αισθήσεων στην επιφανειακή διέγερση τους και δεν πετυχαίνουν αυτό το παράδοξο της μεταστοιχείωσης των, που πετυχαίνεται πολύ “ευκολότερα” από την απουσία τους.

Όταν ένας φωτογράφος αυτήν την μετατροπή των αισθήσεων του θεατή, την σχεδόν μεταφυσικά πνευματική, την πετυχαίνει επαναλαμβανόμενα στις ασπρόμαυρες φωτογραφίες του, τότε μπορεί δικαίως να τοποθετηθεί στο πάνθεον των μεγάλων ανθρώπων πού έδωσαν στην ανθρωπότητα μεγάλες ιδέες, σημαντικά νοήματα και ανώτερες αξίες του κόσμου που μας περιβάλει.

Εκτός από τις αισθήσεις υπάρχει και το θέμα των λέξεων, που περιγράφουν και αποτελούν μια φωτογραφία. Ο κόσμος της ύλης υπάρχει, γιατί υπάρχουν οι λέξεις που τον περιγράφουν, προηγούνται οι Σκέψεις και ακολουθούν οι Λέξεις και έπονται τα Συν-Αισθήματα.

Αυτό που λένε “μια εικόνα χίλιες λέξεις” είναι απολύτως λανθασμένο, γιατί αυτές οι χίλιες λέξεις δεν μπορούν να αποδοθούν στην έγχρωμη όντας ρεαλιστική, ενώ είναι απαραίτητες στην ασπρόμαυρη φωτογραφία που από την φύση της είναι πιο πολύ αφαιρετική. Λίγοι άνθρωποι μπορούν αυτό να το καταφέρουν, να περιγράψουν, να αποδώσουν με λέξεις δηλ. μια ασπρόμαυρη ή μη, φωτογραφία και κάποιος να μπορέσει να την σχεδιάσει όσο περισσότερο πιστή στην πραγματικότητα γίνεται. ΧΜ ! Εξαιρετικά δύσκολο ! …και ενδιαφέρον, θα επανέλθω σε αυτό.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες του Ansel Adams (ποιός ασχολείται με την φωτογραφία και δεν τον ξέρει) εμπεριέχουν όλα τα στοιχεία που κάνουν κάθε καλή φωτογραφία να είναι καλή, χωρίς να βασίζεται στον φτηνό εντυπωσιασμό των χρωμάτων και τον ίδιο, μεγάλο φωτογράφο, γιατί καταφέρνει να αναπαράγει αυτά τα στοιχεία σε κάθε του φωτογραφία. Αξίζει να σταθούμε σε δικά του λεγόμενα, κάνοντας ταυτόχρονα τις αισθήσεις μας να δονηθούν στον ρυθμό των φωτογραφιών του.

* Μια καλή φωτογραφία γνωρίζει που να σταθεί.

* Μεγάλη φωτογραφία είναι αυτή που εκφράζει πλήρως τι αισθάνεται κανείς -με τη πιο βαθιά έννοια- γι’ αυτό που φωτογραφίζεται.

* Μια φωτογραφία συνήθως τη κοιτάμε – σπανίως βλέπουμε μέσα της.

* Μια αληθινή φωτογραφία δεν χρειάζεται εξηγήσεις, αλλά ούτε και μπορεί να περιορισθεί σε λέξεις.

* Το μόνο που μπορώ να κάνω στο γράψιμό μου είναι να υποκινήσω μια ορισμένη ποσότητα σκέψης, να διευκρινίσω μερικά τεχνικά στοιχεία και να χρονολογήσω την εργασία μου. Αλλά όταν βγάζω κήρυγμα για την οξύτητα, τη φωτεινότητα, την κλίμακα, κ.λ.π., απλώς φλυαρώ, επειδή καμία λέξη δεν μπορεί πραγματικά να περιγράψει εκείνους τους όρους και τις ιδιότητες που απαιτούνται ώστε μια τυπωμένη φωτογραφία να πει “να  το”.

* Τόσο οι μεγαλειώδεις, όσο και οι οικείες πτυχές της φύσης μπορούν να αποκαλυφθούν στην εκφραστική φωτογραφία. Και οι δύο μπορούν να υποκινήσουν διαρκείς επιβεβαιώσεις και ανακαλύψεις, και μπορούν σίγουρα να βοηθήσουν το θεατή στην αναζήτησή του για αυτοπροσδιορισμό μέσα στον απέραντο κόσμο της φυσικής ομορφιάς και του θαύματος που τον περιβάλλει.

* Το “τοπικό μασκάρισμα” και το “κάψιμο” είναι βήματα φροντίδας για τα λάθη που έκανε ο Θεός στην καθιέρωση των τονικών σχέσεων.

* Ίσως φοβάμαι ότι κάποιος θεατής δεν θα καταλάβει τις φωτογραφίες μου – γι’ αυτό προβαίνω να τις καταστήσω πραγματικά λιγότερο κατανοητές, γράφοντας υπερασπιστικά γι’ αυτές.

* Συχνά έχω σκεφτεί ότι εάν η φωτογραφία ήταν δύσκολη  υπό την αληθινή έννοια του όρου, εννοώντας ότι η δημιουργία μιας απλής φωτογραφίας θα συνεπαγόταν τόσο χρόνο και προσπάθεια όσο η παραγωγή μιας καλής υδατογραφίας ή ενός χαρακτικού, τότε θα υπήρχε μια τεράστια βελτίωση στη συνολική παραγωγή. Η καθαρή ευκολία με την οποία μπορούμε να παράγουμε μια ρηχή εικόνα οδηγεί συχνά στην καταστροφή της δημιουργικότητας.

* Ξέρω μερικές φωτογραφίες που είναι ασυνήθιστες στη δύναμη και τη βεβαιότητά τους, αλλά στη φωτογραφία είναι δύσκολο να υπερνικηθεί η επιφανειακή δύναμη ή το θέμα. Η σύλληψη και η παρουσίαση πρέπει να είναι αρκετά πειστικές από μόνες τους, για να ξεπερνούν τη δραματικότητα και την ευκολία ενός θέματος.

* Πιστεύω ότι η φωτογραφία είναι ένα εργαλείο για να εκφράσουμε τη θετική αποτίμηση του κόσμου μας. Ένα εργαλείο για την υπέρτατη ευτυχία.

* Προσπάθησα να κρατήσω και τις δύο τέχνες ζωντανές, αλλά η φωτογραφική μηχανή κέρδισε. Διαπίστωσα ότι ενώ η φωτογραφική μηχανή δεν εκφράζει την ψυχή, ίσως μια φωτογραφία να το κατορθώνει.

* Στο μάτι του μυαλού μου, φτιάχνω την εικόνα για το πώς μια ιδιαίτερη θέα και αίσθηση θα εμφανιστούν στο χαρτί. Εάν με διεγείρει, υπάρχει μια καλή πιθανότητα ότι θα προκύψει μια καλή φωτογραφία. Είναι μια διαισθητική γνώση, μια δυνατότητα που προέρχεται από πολλή πρακτική.

* Σε μερικές φωτογραφίες η ουσία του φωτός και ο χώρος κυριαρχούν. Σε άλλες, η ύλη του βράχου και του ξύλου και η φωτεινή επιμονή πραγμάτων που αναπτύσσονται… Η πρόθεσή μου είναι να παρουσιάσω -με το φωτογραφικό μέσο-διαισθητικές παρατηρήσεις του φυσικού κόσμου που μπορεί να έχουν κάποιο νόημα για τους θεατές.

* Στη συσσωρευμένη μέσα στο χρόνο σοφία, έχω διαπιστώσει ότι κάθε εμπειρία είναι μια μορφή εξερεύνησης.

* Είναι τρομακτικό ότι πρέπει να αντιπαλέψουμε την ίδια την κυβέρνησή μας για να σώσουμε το περιβάλλον.

* Η φωτογραφία τοπίου είναι η ανώτατη δοκιμασία του φωτογράφου – και συχνά η ανώτατη απογοήτευση.

* Εκατομμύρια ανθρώπων έζησαν για να αγωνιστούν, να χτίσουν παλάτια σύνορα, να διαμορφώσουν πεπρωμένα και κοινωνίες. Αλλά η ζωογόνος δύναμη μέσα στην ιστορία υπήρξε η δύναμη της πρωτοτυπίας και της δημιουργίας, επηρεάζοντας βαθιά τις ρίζες του ανθρώπινου πνεύματος.

* Οι μύθοι και οι θρησκείες είναι ηρωικές προσπάθειες να κατανοηθεί η αλήθεια στον κόσμο.

* Τα έργα ζωγραφικής δεν τα εμπιστεύεται ο καθένας, τις φωτογραφίες όμως όλοι.

* Σημειωματάριο: Κανένας φωτογράφος δεν πρέπει μένει χωρίς ένα τέτοιο!

* Η φωτογραφία, ως ισχυρό μέσο έκφρασης και επικοινωνίας, προσφέρει μια άπειρη ποικιλία αντιλήψεων, ερμηνειών και εκτελέσεων.

* Καμιά φορά φτάνω σε μέρη τη στιγμή ακριβώς που ο Θεός τα έχει ετοιμάσει για να πατήσει κάποιος το κλείστρο.

* Το αρνητικό είναι σαν την παρτιτούρα του συνθέτη και η εκτύπωση σαν μια συναυλία του. Κάθε ερμηνεία διαφέρει σε πολλά λεπτά σημεία.

* Υπάρχουν πάντα δύο άνθρωποι σε κάθε φωτογραφία: ο φωτογράφος και ο θεατής.

* Δεν υπάρχει κανένας κανόνας για τις καλές φωτογραφίες, υπάρχουν μόνο καλές φωτογραφίες.

* Οι διαθέσεις και οι ιδιότητες της φύσης, και οι αποκαλύψεις της μεγάλης τέχνης, είναι και τα δυο εξίσου δύσκολο να καθοριστούν. Μπορούμε να τα αδράξουμε μόνο στα βάθη του διορατικού πνεύματός μας.

* Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από μια έξοχη φωτογραφία μιας συγκεχυμένης σύλληψης.

* Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από μια ξεκάθαρη εικόνα μιας συγκεχυμένης σύλληψης.

* Αυτοί οι άνθρωποι ζουν πάλι στο χαρτί τόσο έντονα όπως τότε που οι εικόνες τους αιχμαλωτίστηκαν σε παλιές ξηρές πλάκες εξήντα χρόνια πριν… Περπατώ στις αλέες τους, στέκομαι στα δωμάτια και τα υπόστεγα  και τα εργαστήριά τους, κοιτάζοντας μέσα και έξω από τα παράθυρά τους. Και κείνοι με τη σειρά τους φαίνεται να αντιλαμβάνονται την παρουσία μου.

* Να φωτογραφίζεις ειλικρινά και αποτελεσματικά είναι το να βλέπεις κάτω από τις επιφάνειες και να καταγράφεις τις ιδιότητες της φύσης και της ανθρωπότητας που ζουν, ή είναι λανθάνουσες σε όλα τα πράγματα.

* Δώδεκα σημαντικές φωτογραφίες οποιοδήποτε χρονιά είναι μια καλή συγκομιδή.

* Πρέπει να θυμηθούμε ότι μια φωτογραφία μπορεί να κρατήσει ακριβώς όσα βάζουμε σε αυτήν και κανείς ως τώρα δεν έχει πλησιάσει τα όρια των δυνατοτήτων του μέσου αυτού.

* Όταν είμαι έτοιμος να κάνω μια φωτογραφία, σκέφτομαι ότι -αρκετά φυσιολογικά- βλέπω κάτι στο μάτι του μυαλού μου που δεν είναι κυριολεκτικά εκεί, με την αληθινή έννοια της λέξης. Ενδιαφέρομαι για κάτι που χτίζεται από μέσα, παρά για κάτι που αποσπάται από έξω.

* Όταν οι λέξεις γίνονται ασαφείς, εστιάζω με τις φωτογραφίες. Όταν οι εικόνες γίνονται ανεπαρκείς, είμαι ικανοποιημένος με τη σιωπή.

* Η κοιλάδα Yosemite, για μένα, είναι πάντα μια ανατολή, μια λάμψη πράσινου και χρυσού θαύματος σε ένα απέραντο οικοδόμημα πέτρας και χώρου.

* Δεν παίρνεις μια φωτογραφία, την φτιάχνεις.

Ansel Adams Ένας Σπουδαίος Καλλιτέχνης: Ο Ansel Adams υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους φωτογράφους του 20^ου αιώνα, στον οποίο οφείλονται κάποιες από τις καλύτερες ασπρόμαυρες φωτογραφίες τοπίων και εθνικών πάρκων των Η.Π.Α. Στις μοναδικής αισθητικής ποιότητας και εξαιρετικής τονικής στιλπνότητας εικόνες του αποτύπωσε με εμβληματικό τρόπο την ομορφιά της αμερικανικής φύσης.

Γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1902 στο San Francisco της Καλιφόρνια και υπήρξε ο μοναχογιός του επιχειρηματία Charles Hitchcock Adams και της Olive Bray. Σε ηλικία μόλις δώδεκα ετών έμαθε μόνος του να διαβάζει τις νότες και να παίζει πιάνο. Η αγάπη του για τη μουσική ήταν τόσο μεγάλη, ώστε σύντομα εγκατέλειψε το σχολείο με σκοπό να γίνει επαγγελματίας πιανίστας.

Ωστόσο, μια εκδρομή στο Yosemite National Park, που έκανε το 1916 με την οικογένειά του, άλλαξε ριζικά τον επαγγελματικό του προσανατολισμό. Κατά τη διάρκεια των διακοπών τους στο Εθνικό Πάρκο ο πατέρας του τού δώρισε μια φωτογραφική μηχανή Κodak No. 1 Box Brownie, με την οποία ο δεκατετράχρονος Ansel έκανε την πρώτη του λήψη. Για τα επόμενα 68 χρόνια της ζωής του το Yosemite National Park γίνεται ο αγαπημένος του φωτογραφικός προορισμός.

Κατά τη διάρκεια της μακράς του καριέρας ο Ansel Adams αποτύπωσε συστηματικά τα τοπία των δυτικών πολιτειών της Αμερικής. Κουβαλώντας στην πλάτη τη μεγάλου μεγέθους φωτογραφική του μηχανή, περιόδευσε την Καλιφόρνια, την Αλάσκα, την Αριζόνα, το Κολοράντο, το Νέο Μεξικό και το Τέξας. Απαθανάτισε την αμερικανική φύση επιβλητική και μεγαλειώδη, αδάμαστη και άθικτη από τον άνθρωπο. Ο  συνδυασμός τρόπου λήψης και ασπρόμαυρης εκτύπωσης, που ανέπτυξε ο Adams, έμεινε γνωστός ως θεωρία του «Ζωνικού Συστήματος» και επηρέασε τις μεταγενέστερες γενιές των φωτογράφων.

Το 1932, μαζί με μία ομάδα άλλων φωτογράφων συμπεριλαμβανομένων των Edward Weston και Imogen Cunningham, ίδρυσαν μία εταιρία την οποία ονόμασαν Group f/64, χρησιμοποιώντας έναν οπτικό όρο που δηλώνει τον αριθμό του διαφράγματος που χρησιμοποιούσαν συνήθως για να εξασφαλίσουν τη μέγιστη οξύτητα της εικόνας, τόσο στο πρώτο πλάνο όσο και στο φόντο. H αισθητική τους άποψη, αναδρομικά πλέον, φαίνεται αρκετά δογματική μέσα από τις αυστηρές προδιαγραφές της.

Οποιαδήποτε φωτογραφία που δεν είχε τέλεια οξύτητα εστίασης στην παραμικρή της λεπτομέρεια, δεν ήταν τυπωμένη σε κοντάκτ σε γυαλιστερό ασπρόμαυρο χαρτί, δεν ήταν τοποθετημένη σε λευκό πασπαρτού και είχε οποιαδήποτε επέμβαση με το χέρι ή στόχευε στην αποφυγή της πραγματικότητας ως θεματική επιλογή, ήταν «μη καθαρή». Αυτό αποτελούσε μία βίαιη αντίδραση στο υπερβολικά ευαίσθητο, εύθραυστο ύφος των πικτοριαλιστών της εποχής αυτής, οι οποίοι προσπαθούσαν να δημιουργήσουν φωτογραφικές προσομοιώσεις του ιμπρεσσιονιστικού κινήματος στη ζωγραφική.

Ήδη από το 1935, η δουλειά του έλαβε διεθνή αναγνώριση και το 1936 παρουσιάστηκε από τον Alfred Stieglitz στην πλέον δημοφιλή τότε γκαλερί της Νέας Υόρκης «An American Place». Κύρια χαρακτηριστικά της ήταν η ταυτόχρονη συνύπαρξη της ευαισθησίας και της ειλικρινούς ακεραιότητας των μορφών, φαινόμενο σπάνιο για την φωτογραφική εικαστική αντίληψη της εποχής αυτής.

Κατά τη διάρκεια της μακράς του καριέρας ο Ansel Adams αποτύπωσε συστηματικά τα τοπία των δυτικών πολιτειών της Αμερικής. Κουβαλώντας στην πλάτη τη μεγάλου μεγέθους φωτογραφική του μηχανή, περιόδευσε την Καλιφόρνια, την Αλάσκα, την Αριζόνα, το Κολοράντο, το Νέο Μεξικό και το Τέξας. Απαθανάτισε την αμερικανική φύση επιβλητική και μεγαλειώδη, αδάμαστη και άθικτη από τον άνθρωπο.

Στις φωτογραφίες του ο Ansel Adams απέδωσε όλη την τονική κλίμακα από το λευκό μέχρι το μαύρο με πολλές ενδιάμεσες διαβαθμίσεις του γκρι, ώστε οι εικόνες του να χαρακτηρίζονται για την τέλεια φωτογραφική τους σαφήνεια. Η τεχνοτροπία εκτύπωσης των ασπρόμαυρων φωτογραφιών που ανέπτυξε ο ίδιος μαζί με τον Fred Archer και έμεινε γνωστή ως θεωρία του «Ζωνικού Συστήματος» επηρέασε τις μεταγενέστερες γενιές φωτογράφων. Υπήρξε επίσης συγγραφέας μίας σειράς θεωρητικών βιβλίων με θέμα τη φωτογραφία, με κυριότερη την τριλογία τεχνικών εγχειριδίων αποτελούμενη από τα βιβλία The Camera (H φωτογραφική μηχανή), The Negative (Το αρνητικό) και The Print (Το τύπωμα).

Το 1952 υπήρξε ένας από τους ιδρυτές του περιοδικού φωτογραφίας Aperture. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ως φωτογράφος, απέσπασε τρεις υποτροφίες Guggenheim, ενώ το 1966 εκλέχτηκε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών. Του απονεμήθηκε επίσης το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Jimmy Carter, το 1980.

Έφυγε στις 22 Απριλίου 1984 στην Καλιφόρνια. Ένα χρόνο μετά το θάνατό του, η κορυφή Ansel Adams της Σιέρα Νεβάδα ονομάστηκε προς τιμή του.